2003-05-12

Apen schrijven geen Shakespeare (uit De Standaard 12052003)

Geef een oneindig aantal apen een oneindig aantal tikmachines en als je lang genoeg wacht, zullen ze het werk van Shakespeare schrijven. Althans, zo luidt de theorie. Geef zes apen voor een maand een computer en ze bakken er niets van.


Onderzoekers van de Universiteit van Plymouth in Engeland zijn tot de verbazingwekkende vaststelling gekomen dat apen geen literatuur produceren als je hen een computer geeft. ,,Als je apen alleen laat met een computer, vallen ze die aan. Maar ze produceren geen zinnig woord'', zegt Mike Phillips, die het onderzoek leidt.

Medewerkers en studenten van de vakgroep Media lieten een computer achter in de apenkooi van de Paignton Zoo in zuidwest Engeland. Daarna keken ze toe en wachtten gespannen.

,,Toen we de pc in de kooi droegen, begon de leider met een steen op het toestel te slaan'', zegt Phillips. ,,Later stelden we vast dat de apen graag op het toetsenbord urineerden.''

Na een hele poos gebruikte een vijftal apen het toetsenbord zoals het hoort. Samen schreven ze vijf pagina's waarop heel weinig te lezen was. ,,Ze hebben vooral veel op de s gedrukt '', zegt een onderzoeker. ,,Na een tijdje doken ook de letters a, j, k, l en m op. Maar hoogstaande literatuur kwam er niet.'' Phillips kan ermee leven, want het project was eerder bedoeld als performance art dan als een wetenschappelijk experiment.

De voorkeur voor bepaalde letters bewijst wel dat de apen niet zomaar op het toetsenbord tikken. ,,Ze zitten complexer ineen'', zegt Phillips. ,,Het scherm boeide hen. Ze zagen dat er iets mee gebeurde toen ze op een toets drukten.''

De theorie dat typende apen na een tijd literatuur produceren, wordt toegeschreven aan Thomas Huxley. Deze wetenschapper uit de negentiende eeuw was een aanhanger van Charles Darwin en zijn evolutietheorie. Want hij eigenlijk wou hij met de stelling aantonen dat de kans dat er uit het menselijk ras een auteur van het kaliber van Shakespeare geboren wordt, heel klein is. Even klein als de kans dat er uit het apenras een Shakespeare opduikt.

Het experiment van de Universiteit van Plymouth kostte 2.000 pond (2.800 euro) en maakt deel uit van het Vivaria-project. Dat wil in alle Europese dierentuinen computers installeren om de verschillen tussen dierlijk en artificieel leven te bestuderen.